HAC
Hac ve Önemi
İslâm şartlarının beşincisi hac'dır. Hac,belli zamanda, belirli yerleri özel bir şekilde ziyaret etmektir.
Hicretin dokuzuncu yılında farz olmuştur. Hac hem mal, hem de beden ile
yapılan bir ibadettir. Belirli şartları taşıyan müslümanların ömründe
bir defa hacca gitmesi farzdır. Allah'ın her emrinde olduğu gibi haccın
farz kılınmasında da bir çok hikmetler ve faydalar vardır.
Çeşitli ülkelerden mukaddes topraklara gelen, dilleri ve renkleri ayrı
olan müslümanların tek gaye etrafında bir araya gelmesi ve hep birlikte
Allah'a yönelmesi İslâm kardeşliğini güçlendirir. Müslümanların birbiri
ile tanışmalarını, birbirlerinin dert ve sıkıntılarına çare bulmalarını
sağlar.
Zengin-fakir her seviyede müslümanın ihrama girerek aynı kıyafet içinde
bulunması insanlara eşitlik fikrini aşılar, mahşer gününü hatırlatır.
Sevgili peygamberimizin doğup büyüdüğü, İslâm dini'nin cihana yayılmaya
başladığı kutsal yerleri görmek ruhlara manevi bir heyecan verir, dini
duyguları kuvvetlendirir. Kutsal yerlerde insan kendisini Allah'a daha
yakın hisseder, yaptığı ibadetlere kat kat fazla sevab verilir. Allah
rızası için hac vazifesini yapan ve insanlara kötülük etmekten
sakınanların (kul hakları hariç) birçok günahı bağışlanır. Bu konuda
peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Kim Allah için hacceder de kötü söz ve davranışlardan sakınırsa,
annesinin onu doğurduğu günkü gibi günahlarından arınmış olarak döner."
(Riyazü's-Salihin, c.II, s. 521)
Hac Kimlere ve Ne Zaman Farzdır
Aşağıdaki şartları taşıyanlara hacca gitmek farz olur:
1) Akıllı olmak,
2) Erginlik çağına gelmiş olmak,
3) Müslüman olmak,
4) Hür olmak,
5) Haccın farz olduğunu bilmek. (Bu şart müslüman olmayan ülkelerde
müslümanlığı kabul edenler içindir. İslâm ülkelerinde yaşayan
müslümanlar için haccın farz olduğunu bilmemek özür değildir.)
6) Zorunlu ihtiyaçlardan başka hacca gidip dönünceye kadar kendisinin
ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin geçinebileceği maddi güce
sahip olmak.
7 ) Durumuna uygun bir vasıta ile hac yolculuğunu yapabilmesi için vasıta ve yol masraflarını karşılayacak parası olmak.
8 ) Hac vazifesini yapabilecek zamana yetişmiş olmak.
Saydığımız bu şartlardan başka hac vazifesini bizzat yapmak için şu
şartların da bulunması gerekir. Bunlara haccın edasının şartları denir.
Haccın Edasının Şartları:
1) Vücutça sağlıklı olmak, (Kör, kötürüm ve hac yolculuğuna dayanamayacak derecede hasta ve yaşlı olmamak.)
2) Hacca gitmesine bir engel bulunmamak, (Hapiste olmak gibi)
3) Yol güvenliği olmak,
4) Kadının yanında kocası veya evlenmesi caiz olmayan bir mahremi bulunmak.
5) Kocası ölmüş veya boşanmış olan kadınların iddet süreleri bitmiş olmak.
Bu saydığımız şartlara sahip olan bir kimsenin önündeki ilk hac mevsiminde hacca gitmesi farz olur.
Haccın Vacipleri (*)
1 - Müzdelife'de vakfe.
2 - Safa ile Merve tepeleri arasında sa'y etmek
3 - Cemreleri taşlamak (Şeytan taşlamak)
4 - Saçları traş etmek veya kısaltmak
5 - Sader (veda) tavafını edâ etmek
Haccın Sünnetleri (*)
Kudûm tavafı yapmak, erkeklerin kudûm ve ziyâret tavafında remel
yapmaları (Reml: Adımları kısaltıp, omuzları silkerek çalımlı bir
şekilde yürümektir. Tavafın ilk üç şavt'ında yapılır), Safa ile Merve
arasında sa'y ederken, orada bulunan iki direk arasında erkeklerin
süratlice geçmeleri, Bayram gecelerinde Mina'da yatmak, arefe günü,
güneş doğduktan sonra Mina'dan Arafat'a gitmek, Müzdelife'den Mina'ya
bayram günü sabahı, henüz güneş doğmadan hareket etmek, Müzdelife'de
gecelemek ve cemreler arasında (Şeytan taşlama esnasında) tertibe
riayet etmektir.
Umre
Umre, belirli bir zamana bağlı olmadan usulüne göre ihrama girdikten sonra tavaf etmek, sa'y yapmak ve traş olmaktan ibarettir.
Umre sünnettir. Umre için belirli bir zaman yoktur. Arefe ve onu
izleyen kurban bayramı günleri olmak üzere yılda beş günün dışında her
zaman umre yapılabilir.
(*) Bu bölümler, Yusuf KERİMOĞLU "Emanet ve Ehliyet", Hac Bahsi kitabından alınmıştır.